İlkin diaqnostika zamanı aşağıda qeyd edilən yanlış müdaxilələr vəziyyəti daha da ağırlaşdırır:

Valideynlər tez-tez vurğulayır ki, uşaq evdə tapşırıqları həll edir, suallara ətraflı və düzgün cavab verir. Lakin məktəbdə və ya imtahan zamanı çox aşağı nəticələr göstərir. Bu halda uşaq bəzən bacarıqsız, bəzən də zəif şagird kimi qiymətləndirilir.

Valideynlərdən və müəllimlərdən tez-tez eşitdiyimiz “Başı var, amma oxumur”, “Diqqəti dağınıqdır”, “Çox utancaqdır, uşaqlarla ünsiyyət qura bilmir”, “Sual veriləndə susur” kimi ifadələr uşağın psixoloji durumuna mənfi təsir edir. Problemi həll etmək üçün sinfi, müəllimi, hətta məktəbi dəyişmək kimi tədbirlər görülür, lakin bu kimi hallarda ilk addım psixoloji dəstək almaq olmalıdır.

Uşağı digər uşaqlarla müqayisə etmək müşahidə edilən əsas yanlışlardan biridir. Belə yanaşma uşaqda məktəbə qarşı nifrət yarada, sinif yoldaşlarına qarşı qısqanclıq və ya nifrət hissi doğura bilər.

Davamlı olaraq danlanan uşaqlar “Onsuz da bacarıqsızam” inancına sahib olurlar. Valideynlərin tənqidləri bilmədən bu mənfi düşüncəni gücləndirir.

Problemi həll etmək üçün uşaqları həddindən artıq dərsdənkənar hazırlıqlara yönəltmək də geniş yayılan bir yanlışdır. Bu, uşağın istəyi nəzərə alınmadan edildikdə aqressiv davranışlar və ya emosional partlayışlara səbəb ola bilər.

 

Doğru müdaxilə yolları

Problemi vaxtında hiss edib aşağıda göstərilən düzgün müdaxilələrlə uşağınıza kömək edə bilərsiniz:

1. Danlamaq əvəzinə qulaq asın. Uşağınızı diqqətlə dinləyin, problemlərini anladığınızı və yanında olduğunuzu hiss etdirin.
2. Onu olduğu kimi qəbul edin. Təsəvvürünüzdəki ideal uşaq obrazını bir kənara qoyub, övladınızı olduğu kimi qəbul etməyə çalışın.
3. Həyəcanın qaynağını öyrənin. Uşağın nə zaman həyəcanlandığını və o an ağlına hansı mənfi düşüncələrin gəldiyini birlikdə araşdırın.
4. Mənfi düşüncələri müəyyənləşdirin. Həm sizin, həm də uşağınızın fərqindəliyi artdıqca, onun həyəcanı azalmağa başlayacaq.
5. Hissləri idarə etməsinə kömək edin. Uşağınızın mənfi emosiyalarını idarə etməsi üçün ona dəstək olun və müsbət yanaşma aşılayın.